Lễ hội Ok Om Bok (Trà Vinh)

Lễ hội Ok Om Bok còn gọi là lễ Cúng Trăng hay “Đút cốm dẹp”, được tổ chức vào ngày 14 và 15 tháng Mười âm lịch hằng năm. Đây là lễ hội lớn nhất và được chờ đợi nhất trong năm của đồng bào Khmer Nam Bộ (tập trung nhiều nhất tại các tỉnh Trà Vinh, Sóc Trăng), nhằm cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, dân làng được hưởng hạnh phúc.Tại tỉnh Trà Vinh, Lễ hội Ok Om Bok được tổ chức tại Khu di tích danh thắng cấp quốc gia Ao Bà Om, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước tham dự.

Đối với người Khmer, mặt trăng được xem như một vị thần điều tiết mùa màng, phù hộ cho dân làm kinh tế khá giả trong năm, nên trong ngày này, mọi nhà đều tham gia lễ Cúng Trăng. Việc chuẩn bị cho lễ hội được tiến hành trước đó cả tháng.

Một trong những công việc chuẩn bị cho lễ hội là việc dựng cổng tre, trúc. Cổng được làm bằng hoa lá với 2 cây tre, trúc làm trụ và lá dừa làm vòm ngang. Phía trên cổng, người Khmer giăng một dây trầu 12 lá được cuốn tròn tượng trưng cho 12 tháng trong năm và một dây cau 7 trái, vỏ được tước ra như hai cánh con ong, tượng trưng cho 7 ngày trong tuần. Dưới cổng trúc, các lễ vật Cúng Trăng được đặt ngay ngắn để tỏ lòng thành kính dâng tới thần Mặt Trăng.

Lễ vật Cúng Trăng có: cốm dẹp, khoai lang, khoai môn, trái cây (chuối, dừa, cam, quýt…), bánh kẹo… Công việc chuẩn bị lễ vật phải hoàn tất trước ngày Lễ hội. Đến đêm 14 trăng tròn hoặc 15 khi trăng lên cao (ngày chính của lễ hội), dân làng tập trung ở sân chùa hoặc sân nhà, hướng về phía mặt trăng để làm lễ. Chủ lễ là người cao tuổi nhất trong phum, sóc hoặc trong nhà, khấn vái bày tỏ lòng biết ơn của con người đối với thần Mặt Trăng, xin thần Mặt Trăng tiếp nhận lễ vật và ban cho mọi người sức khỏe, mùa màng tươi tốt.

Sau khi cúng xong là lễ Đút cốm dẹp. Chủ lễ sẽ đút cốm dẹp cho các em nhỏ và vỗ nhẹ vào lưng vài lần đồng thời hỏi những mong muốn của các em. Người Khmer tin rằng, các ước muốn của trẻ nhỏ sẽ là niềm tin và động lực cho người lớn vào năm tới.

Theo phong tục cổ truyền của người Khmer, nghi lễ Cúng Trăng xong cũng là lúc các hoạt động phần Hội được bắt đầu, đặc sắc nhất là tục đua ghe ngo. Ðây là nghi thức truyền thống tiễn đưa thần Nước, sau mùa gieo trồng về với biển cả, cũng là nghi thức tôn giáo tưởng nhớ rằng thần Rắn Nagar xưa biến thành khúc gỗ để đưa Phật qua sông. Cuộc đua ghe ngo diễn ra tưng bừng và náo nhiệt với sựtham gia của các đội đua đến từ nhiều địa phương trong tỉnh hoặc trong khu vực. Ðua ghe ngo dần đã trở thành một sự kiện văn hóa, thể thao mang tính truyền thống của người dân Khmer.