Chuột rút (hay vọp bẻ) là cảm giác đau gây ra bởi sự co rút, thường là co cơ; có thể do thời tiết lạnh hay hoạt động quá sức. Việc sức khỏe giảm sút hoặc bị ngộ độc cũng có thể gây ra chuột rút, đặc biệt ở dạ dày.
Nguyên nhân bị chuột rút: Có hai nguyên nhân chính dẫn đến chuột rút.
Nguyên nhân thứ nhất là thiếu ôxy đến cơ, nguyên nhân thứ hai là thiếu nước và muối ăn. Các rối loạn về điện giải có thể gây ra chuột rút hay tetany của cơ, đặc biệt là hạ canxi máu (thiếu canxi) hoặc hạ kali máu (thiếu kali) (ví dụ như khi ra mồ hôi quá nhiều mà không được bù đắp).
Ở phụ nữ, sự hành kinh cũng gây ra chuột rút ở mức độ nhất định tại vùng bụng gây đau lan tỏa ra thắt lưng và đùi. Lý do là máu phải chảy qua cổ tử cung nhiều hơn. Một số phụ nữ khi mang thai cũng hay bị chuột rút, nhiều khi vào ban đêm.
Hậu quả của chuột rút: Chuột rút có thể xảy ra với những vận động viên thể thao hoạt động với cường độ cao, mất nước và khoáng chất do ra mồ hôi nhiều, như trong các trận đá bóng, đôi khi thấy các cầu thủ bị đau.
Một số trường hợp, chuột rút rất nguy hiểm nếu xảy ra trong khi bơi lội, cơn đau do chuột rút có thể dẫn đến giảm khả năng bơi và nghiêm trọng hơn là tử vong do chết đuối. Vì vậy, bạn nên khởi động trước khi bơi lội, và tránh bơi những vùng nước quá lạnh.
Phòng ngừa chuột rút: Để phòng tránh chuột rút, có thể uống nhiều nước, ăn đủ muối khoáng; cung cấp các chất này thường xuyên sau khi ra mồ hôi. Trước khi bơi lội hay hoạt động thể thao, bạn cần khởi động để điều hòa tuần hoàn máu, tránh tiếp xúc với nước lạnh đột ngột để giảm nguy cơ máu khó tuần hoàn, ăn uống đủ dinh dưỡng (đủ calo) để giữ ấm cơ thể.
+ Nếu đang bơi, hãy lật nằm ngửa, đẩy thẳng hai chân dang mạnh ra, uốn 10 ngón chân ngược lên phía mặt, đập mạnh 2 gót xuống nước.
+ Nếu đang ngồi nên đứng bật dậy, chân trái xoải thẳng ra phía sau, lật ngược 5 ngón chân ép chặt đất. Chân phải co gối, úp mạnh lòng bàn chân lên mặt đất, sau 2 phút đổi động tác 2 chân.
+ Nếu có người ở đó, bạn nhờ người bạn kéo chân ra để làm giảm bớt chịu chứng chuột rút.
Chuột rút lúc nửa đêm:
Chuột rút chân lúc ngủ đêm là sự co cơ xảy ra ở cơ bắp chân, cơ bàn chân trong lúc bạn đang nằm ngủ hay nằm nghỉ. Triệu chứng là cẳng chân duỗi đơ với các ngón chân quắp xuống. Kiểu chuột rút này xảy thoáng qua trong vài giây hoặc vài phút và sự đau kéo dài một lúc sau đó. Thường xảy ra với người lớn tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra với bất cứ lưới tuổi nào.
Hiện nay vẫn chưa rõ nguyên nhân chuột rút nửa đêm. Có thể lý do là thiếu một số khoáng chất (magiê, kali, canxi và natri), thiếu nước hoặc nằm bất động lâu quá. Các nguyên nhân hiếm gặp hơn có thể gây ra bởi tác dụng phụ của thuốc men.
Nếu bạn gặp thường xuyên việc chuột rút, kéo dài đặc biệt xảy ra vào ban đêm. Đó là dấu hiệu của thiếu máu chi dưới, bệnh viêm tắc động mạch chi mạn tính. Cần phải đến cơ sở y tế khám để tránh nguy cơ cắt cụt chi.
Trong lúc bạn chụt rút lúc nửa đêm cần nhanh chóng đứng thẳng để máu cung cấp tới hai chân nhanh hơn, cơn chuột rút sẽ chấm dứt sau vài giây.
