Ở Việt Nam, các tổ chức quần chúng được phân thành nhiều loại. Tổ chức chính trị – xã hội là những đoàn thể có tính chính trị rõ rệt, gắn bó mật thiết với Đảng và Nhà nước, như Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ…; vừa chăm lo quyền lợi hội viên, vừa tham gia lãnh đạo, quản lý xã hội. Tổ chức xã hội là những hội, nhóm do công dân tự nguyện thành lập nhằm đáp ứng nhu cầu nghề nghiệp, sở thích hoặc hoạt động xã hội, từ thiện, ít mang tính chính trị, ví dụ Hội Nhà báo, Hội Khuyến học, Hội Chữ thập đỏ… Trong khi đó, khái niệm đoàn thể thường được dùng để chỉ các tổ chức chính trị – xã hội, có nhiệm vụ tập hợp, vận động quần chúng và có hệ thống tổ chức chặt chẽ từ Trung ương đến cơ sở.
1. Tổ chức chính trị – xã hội
-
Là tổ chức quần chúng rộng lớn, có tính chính trị rõ rệt, gắn bó chặt chẽ với Đảng và Nhà nước.
-
Hoạt động nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của hội viên, đồng thời tham gia lãnh đạo, quản lý xã hội.
-
Có cơ sở pháp lý rõ (ghi nhận trong Hiến pháp và luật).
-
Ví dụ ở Việt Nam:
-
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
-
Công đoàn Việt Nam
-
Hội Nông dân Việt Nam
-
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
-
Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam
-
Hội Cựu chiến binh Việt Nam
-
???? Đặc trưng: vừa mang tính chính trị, vừa mang tính xã hội, được Nhà nước hỗ trợ kinh phí và pháp lý.
2. Tổ chức xã hội
-
Là các hội, nhóm do công dân tự nguyện thành lập nhằm đáp ứng nhu cầu, lợi ích chung.
-
Không nhất thiết mang màu sắc chính trị.
-
Hoạt động chủ yếu theo lĩnh vực nghề nghiệp, sở thích, từ thiện, khoa học, chuyên môn…
-
Ví dụ:
-
Hội Nhà báo Việt Nam
-
Hội Văn học Nghệ thuật
-
Hội Khuyến học
-
Hội Chữ thập đỏ
- Hội Người Cao tuổi
-
-
-
Các câu lạc bộ, hiệp hội nghề nghiệp (ví dụ: Hiệp hội Doanh nghiệp, Hội Luật gia…)
-
???? Đặc trưng: chủ yếu mang tính xã hội, nghề nghiệp, tự quản, ít chịu sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, Nhà nước (chỉ cần tuân thủ pháp luật).
3. Đoàn thể
-
Thường dùng để chỉ các tổ chức quần chúng trong hệ thống chính trị.
-
Ở Việt Nam, khái niệm “đoàn thể” thường gắn với các tổ chức chính trị – xã hội (ví dụ: Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân…).
-
Đoàn thể có cơ cấu tổ chức từ Trung ương đến cơ sở, gắn bó với hệ thống chính trị và có nhiệm vụ tập hợp, vận động quần chúng thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
???? Có thể hiểu: “Đoàn thể” thường là cách gọi quen thuộc của nhân dân dành cho tổ chức chính trị – xã hội.
✅ Tóm lại:
-
Tổ chức chính trị – xã hội = loại hình đoàn thể chính trị gắn với Đảng và Nhà nước.
-
Tổ chức xã hội = tổ chức tự nguyện, nghề nghiệp, sở thích, ít mang tính chính trị.
-
Đoàn thể = cách gọi khác, chủ yếu dùng cho các tổ chức chính trị – xã hội (Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, …).